تسمه تایم، که از جنس پلیمر مقاوم ساخته شده، بخشی کلیدی در موتورهای احتراق داخلی به شمار می‌رود و وظیفه‌ی هم‌زمان‌سازی حرکت میل‌لنگ با میل‌سوپاپ‌ها را به عهده دارد. به این معنا که با چرخیدن میل‌لنگ، میل‌سوپاپ نیز به چرخش درمی‌آید که این امر به نوبه‌ی خود باعث فعالیت سوپاپ‌های هوا می‌شود.
در زمانی که زنجیر تایم برای این اهداف به کار می‌رفت، تسمه تایم به عنوان جایگزینی نوین در سال ۱۹۴۵ معرفی شد، اما استفاده‌ی گسترده از آن در صنعت خودرو، تا سال ۱۹۶۲ و با تولید انبوه خودروی آلمانی «گلاس ۱۰۰۴» که مجهز به این تسمه بود، به تأخیر افتاد.
تسمه تایم یک بخش اساسی از سیستم توزیع در موتور خودروها است. این تسمه برای هماهنگ‌سازی حرکت دنده کرنک‌شافت، کام‌شافت و سایر قطعات موتور استفاده می‌شود. برخی از مزایای استفاده از تسمه تایم در مقایسه با زنجیر شامل کمترین نویز و تعویض آسان تر، همچنین مصرف کمتر انرژی برای حرکت نسبت به زنجیر می‌باشد.
در صورت نقص یا خراب شدن تسمه تایم، ممکن است سیستم توزیع موتور آسیب دیده و موجب خرابی موتور شود. به همین دلیل بسیار مهم است که تسمه تایم به موقع تعویض شود تا از خرابی‌های ناگهانی و خسارت به موتور جلوگیری شود.
دلیل جایگزینی تسمه تایم با زنجیر تایم
تسمه تایم به عنوان جایگزینی برای زنجیر تایم به کار می‌رود. از جمله دلایلی که تسمه تایم معمولاً از فلز ساخته نمی‌شود، عبور نیروی تنش و فشار کمتر، کمترین نویز، وزن سبکتر و هزینه تولید پایین‌تر است. همچنین، مقاومت به خوردگی و زنگ زدگی، انتقال صدا و لرزش کمتر و نیاز به روانکاری و گریس کردن نداشته و سرویس‌های کمتر تعویض نیز از دلایلی است که تسمه تایم از فلز تهیه نمی‌شود.
همانطور که گفته شد به دلیل بافت فلزی، زنجیر تایم صدای بیشتری نسبت به تسمه تایم تولید می‌کند و نگهداری و تعمیرات آن نیز پرهزینه و دشوارتر است. در میان خودروهایی که توسط شرکت‌های ایرانی تولید شده‌اند، تنها پیکان و وانت پیکان از زنجیر تایم بهره می‌برند درحالی‌که اکثر سایر مدل‌ها به تسمه تایم مجهز شده‌اند.
علایم خرابی تسمه تایم
چنانچه قدرت موتور اتومبیلتان افت کرده و یا احساس می‌کنید که موتور بیش از حد معمول گرم می‌شود، می‌تواند نشانه‌ای از خرابی تسمه تایم باشد. علاوه بر این، بروز لرزش‌های نامتعارف در موتور، نشت روغن و فعال شدن چراغ هشدار چک موتور نیز می‌توانند از دیگر هشدارهای مربوط به نقص در تسمه تایم باشند.
برای جلوگیری از خسارت‌های بیشتر، مهم است که بلافاصله خودرو را به مکانیکی متخصص نشان دهید و در صورت نیاز، تسمه را تعویض کنید، این کار باید با استفاده از قطعات یدکی با کیفیت و قابل اعتماد صورت گیرد.
تسمه تایم تقلبی
استفاده از تسمه تایم تقلبی ممکن است خسارات سنگینی به شما وارد کند چراکه پاره شدن تسمه تایم و عدم اطلاع از پاره شدن آن ممکن است باعث خسارت سنگین به موتور و تحمیل هزینه چند ده میلیونی به شما شود برای همین تشخیص تسمه تایم اصل از تقلبی اهمیت زیادی هنگام خرید این محصول دارد.
تسمه تایم متشکل از چهار لایه با ویژگی‌های خاص است، که لایه خارجی آن از مقاومت بالا در برابر ساییدگی به دلیل پارچه‌ی مخصوص بهره می‌برد. لایه‌های درونی آن با الیاف شیشه ساخته شده‌اند که به موجب آن در مقابل حرارت، کشش طولی و پاره شدن از پایداری قابل توجهی برخوردارند. تسمه‌های تایم اصلی با فاصله‌ی دندانه‌های دقیق و استاندارد عرضه می‌شوند، و دانستن این ویژگی‌ها می‌تواند به شما کمک کند تا به راحتی تسمه اصلی را از تسمه تقلبی تفکیک نمایید.
توجه به جزئیات سطح و لبه‌های تسمه تایم، از اهمیت والایی برخوردار است زیرا این ویژگی‌ها مقاومت تسمه را به طور قابل توجهی افزایش می‌دهند.
محصول اصلی همراه با جعبه و بسته‌بندی مناسب و فاقد هرگونه آسیب ظاهری به دست مصرف‌کننده می‌رسد. برخلاف این، محصولات تقلبی ممکن است به صورت تعمدی در بسته‌بندی‌های مشابه به منظور فریب خریداران قرار داده شوند.
شما می‌توانید با بررسی کیفیت ظاهری و تاریخ انقضای مشعشع بر روی محصول، اصالت و کیفیت آن را ارزیابی کنید.
چهار لایه‌ی تسمه تایم باید به طور واضح قابل مشاهده باشد، اگرچه در برخی موارد، این لایه‌ها ممکن است به سادگی قابل تشخیص نباشند. وجود یا عدم وجود نخ داخلی تسمه، که در مواردی به آن نخ تسمه تایم اشاره می‌شود، نمی‌تواند معیار مطمئنی برای ارزیابی اصالت تسمه باشد.
علائم پاره شدن تسمه تایم
وجود یک مشکل در تسمه تایم خودرو می‌تواند به صورت ناگهانی تغییرات نامطلوبی در کارکرد موتور نمایان کند. پاره شدن تسمه تایم ممکن است با صداهای غیرمعمول از موتور، کاهش هماهنگی عملکرد موتور و کاهش کلی کارایی همراه باشد.
گاهی اوقات، تسمه تایم هیچ علامت قبلی را از خود بروز نمی‌دهد و به صورت ناگهانی خراب می‌شود. اما گاهی تشخیص پاره شدن تسمه تایم خودرو کار چندان سختی نیست.
اختلال در کارکرد موتور
وقتی که تسمه تایم پاره می‌شود، موتور دچار عدم پایداری شده و ممکن است خودرو اصلاً روشن نشود. این پارگی باعث خرابی در تنظیم زمانبندی موتور می‌شود و می‌تواند به خرابی‌های جدی در موتور منجر گردد.
یک تسمه تایم آسیب‌دیده نمی‌تواند اتصالی صحیح بین میل‌بادامک و میل‌لنگ ایجاد کند، که منجر به باز و بسته شدن نامناسب سوپاپ‌ها و یا تزریق نابجا سوخت توسط پمپ بنزین شده و می‌تواند باعث ناهمزمانی در ایجاد جرقه‌های الکتریکی یا عدم وقوع آن‌ها گردد.
مشکلات استارت
موتوری که توان روشن شدن صحیح را ندارد و تسمه تایمی که به طور منظم نمی‌چرخد، ممکن است سیلندرها را در زمان‌های ناصحیح باز و بسته کند، که در نتیجه به اختلال در حرکت خودرو منجر می‌شود و نیاز به تعویض فوری تسمه پیدا می‌کنیم.
سر و صدای غیرعادی
صداهایی مانند زنگ زدگی یا ترکیدگی از موتور می‌تواند نشان‌دهنده پارگی تسمه تایم باشد. اگر تسمه تایم ناکارآمد باشد، صدای تیک تاک تکرار شونده‌ای تولید می‌کند که با صدای همیشگی موتور تفاوت دارد.
روشن شدن چراغ چک خودرو
پاره شدن تسمه تایم ممکن است باعث فعال شدن چراغ‌های هشدار مربوط به موتور یا ترمز شود. این چراغ‌ها که در حال چشمک زدن هستند، می‌توانند کدهای خطایی مانند کد همبستگی شافت یا میل‌لنگ را نشان دهند.
نشتی روغن
اگر تسمه تایم شل شده یا پاره شود، ممکن است نشتی روغن از جلوی خودرو رخ دهد. این نشتی ممکن است به‌دلیل خرابی کاور تسمه یا واشر سرسیلندر باشد و می‌تواند به افزایش حرارت و خرابی بیشتر تسمه منجر شود.
اگر شما با این علائم مواجه شدید، بهتر است خودرو را بررسی کرده و به یک تعمیرگاه معتبر مراجعه نمایید.
بررسی و چکاپ تسمه تایم
تسمه تایم نقشی حیاتی در خودرو دارد و قابلیت تعویض دارد. مناسبترین زمان برای بررسی تسمه تایم پس از هر 10000 کیلومتر کارکرد است. برای تست تسمه تایم، مراحل زیر را دنبال کنید:
بررسی چشمی
اکثر خودروها دارای درگاه هایی هستند که از طریق آن می‌توانید تسمه تایم را مورد بررسی قرار دهید. یک پوشش کوچک وجود دارد که اجازه می‌دهد بدون جدا کردن تمام پوشش، تسمه را به صورت بصری چک کنید.
استفاده از چراغ زمانبندی
برای اطمینان از سلامت تسمه تایم، استفاده از چراغ زمانبندی یک روش مفید است. با وصل کردن دستگاه به باتری خودرو و راه‌اندازی خودرو، عملکرد صحیح تسمه تایم را در حین کار موتور چک کنید. اگر علامت شما روی پولی در موقعیت صحیح باقی ماند، نشان می‌دهد که تسمه تایم سالم است، در غیر این صورت، نیاز به بررسی بیشتر یا تعویض دارد.
منبع : امداد خودرو اصفهان
